سایر جانداران 4
مورچه
سبکبارم سبکبارم سبکبار
همین یک دانه جان دارم به منقار
به کوی دوست می گردم که آن را
ببخشایم به مور کوچه ی یار
منوچهر آتشی
مور از موجوداتی است که در روستا و بیابان های اطراف آن یافت می شود و در گویش بنار ، به انواع آن « موری » می گویند . معمول ترین نوع آن که سیاه و بزرگ تر است ، « موری غله برو » یعنی مورچه ای که غله می برد ، گفته می شود . سوراخ « چال » این نوع موری ، بیشتر در بیابان هاست اما در روستا نیز یافت می شوند و گاهی در خانه های مسکونی نیز هستند . آنان دانه ها از جمله غلات را از درون مخزن کشاورز ، به انبار خود حمل می کنند و شب و روز به کار مشغول اند .
این نوع مورچه در فصل پاییز و زمستان ، پس از باران با بال های سپید و شفاف پرواز می کنند . انعکاس نور آفتاب در بال های آنان بسیار دیدنی است . آنان معمولا در چنین مواقعی شکار پرندگان از جمله گنجشکان و بلبلان می شوند . به این نوع مورچه ی بال دار ، « پر موری » می گویند . پرموری ها بلند و کشیده و آرام هستند که به « مادوکه » معروفند . نوعی نیز در بین آنان با تعداد کمتری یافت می شوند که اندامی ریز تر و پر جنب و جوش تر دارند که به آنان « نروکه » می گویند .
« گِنَک » یا « مور گنک » به نوعی از مورچه ها گفته می شود که بسیار ریز هستند و حرکتی آرام دارند . این نوع حشره ، به قندان ها ، شکرها ، شیرینجات ، نان ، و .... حمله می برند حتی گهگاه در گوش افراد کودکان نیز سرک می کشند . رنگ این مورچه ، سیاه است اما نوع زرد آن نیز یافت می شود .
« موری سوار » که بیشتر در بیابان ها یافت می شود . این نوع مورچه که پاهای بلند و اندامی ورزیده و قوی و درشت از دیگر مورچه ها دارد ، قادر است جسمی چند برابر وزن خود را حمل کند و حتی آن را از دیوار نیز به بالا بکشاند . حرکت این نوع مورچه بسیار پرشتاب است و با دمیدن به سوراخشان ، به صورت جمعی بیرون می آیند و مهاجم را جستجو می کنند .