دین و مذهب   23

چند مورد دیگر 

مذهب ریشه در خون مردم این دیار دارد به نوعی که نه تنها اعتقادات قلبی و فکری و ذهنی آنان با مذهب به هم آمیخته ، بلکه بسیاری از اعمالشان نیز ریشه در باورهای مذهبی داشته باشد . خوشبختانه  مجموعه ی از باورهای مردم  بنار که بخشی از آن نیز باورهای دینی آنان است ،  طی دوره ای10- 15 ساله جمع آوری شده که در آینده ای نزدیک چاپ خواهد شد . در این بخش به برخی از برنامه ها و کارهایی که در بنار انجام می گیرد و ریشه در مذهب دارد اشاره می شود :

الف - گاه کسی وصیت می کرد که جسدش را به اماکن متبرکه ببرند ، او را در اتاقی  در منزل علی آزاد که در واقع منزل« آ شیخ علی » بود می گذاشتند و اطراف آن اتاقک کوچک را به طور کامل مسدود وگل اندود می کردند تا هوا نیز در آن نفوذ نداشته باشد و حداقل یک سال جسد او را به همان حالت می گذاشتند و استخوان هایش را آقا حاج شیخ علی مظاهری به نجف یا کربلا می برد .

ب- شوروزک یکی از کارهایی است که ریشه در اعتقادات مذهبی بنار دارد . مردم اعم از زن و مرد در محیط هایی جداگانه در شب دهم محرم الحرام هر سال ضمن شب زنده داری ، در سوگ خاندان پیامبر سوگواری می کنند و  پیش از طلوع سپیده دم نیز صبحدم می خوانند .شو روزک را بعضی در خانه ی خود ، عده ای در منزل بانی تعزیه و تعدادی بیشتر نیز در خانه ای که هلیم تهیه می شود انجام می دهند .

ج - تهیه ی هلیم نیز از مراسم دیگر در بنار است . این کار در ماه محرم انجام می شود . با توجه به این که بیشتر مردم در شب های تاسوعا و عاشورا این کار را انجام می دهند ، در این دو وقت ، هلیم فراوان است و بسیاری از آن ها از بین می رود . بیشتر شلّه هایی که در بنار ساخته می شود ، نذر حضرت عباس (ع) است . بتول قاسمی طی یادداشتی در باره ی هلیم در بنار آب شیرین می نویسد : «  بیشتر مردم نذر های خود را از شب پنجم محرم به بعد و اکثراً  با پختن هلیم ادا می کنند . هر گاه قرار باشد در خانه ای هلیم درست شود ، تعدادی از زنان و دختران روستا برای کمک کردن به آنجا می روند . آنان دیگ های بزرگ را پر آب می کنند . زمین را گود کرده چاله می سازند و هیزم های درشت در زیر آن روشن می کنند . پس از جوشیدن آب دیگ ، گندم هایی که از قبل خیسانده شده را در آن ریخته و گوشت ها را به آن می افزایند و زدن کفگیر ، و چرخاندن در دیگ ، تا پاسی از شب ، هلیم را آماده می کنند . مردم نیز صبح زود و قبل از اذان صبح ، ظرف های خود را برداشته و به خانه ی کسی که هلیم دارد می روند و هلیم نذری می آورند . » » پیشنهاد   می شود که در این زمینه مدیریتی اعمال  شود تا مردم از روز اول تا دهم محرم هلیم داشته باشند .

د - تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران ، بر اثر تعصبات مذهبی در بنار ، در شب کشته شدن خلیفه ی دوم ، مراسمی همراه با طنز برگزار می شد که یک نفر شعری را می خواند و گروه حاضر که بیشتر کودکان بودند نیز ضمن کف زدن ، پاسخ می دادند ویکی از ترجیع های شعر را تکرار می کردند  . شعر های این مراسم قابل نقل نیست .

ل - تا پیش از انقلاب ، مولودی ها در بنار برگزار نمی شد ولی به همت آخوند حاج ابراهیم زمانی قریب یک دهه است که مراسم مولودی در مسجد صاحب الزمان یا حسینیه ی اعظم برگزار می شود . چند سالی است که میلاد صاحب الزمان (عج) نیز هر سال با شرکت عموم مردم بنار در فضای باز مقابل مسجد امام سجاد (ع) و به همت جوانان بنار ، بسیج ، دهیاری برگزار می شود . آقای محمد رضا باقری در شکل گیری این مراسم نقش مهمی داشته و دارد . در این مراسم همه ساله برنامه های متنوعی از جمله سخنرانی ، موسیقی ، شعر ،طنز ،  نمایشنامه و... اجرا می شود .

م - اعیاد فطر و قربان نیز آداب خاص خود را در بنار دارند . چند سالی است که عید سعید قربان نیز جشن گرفته می شود اما عید فطر قدمتی دیرین دارد . صبح روز عید فطر ، همه ی مردم به دور هم جمع می شوند . پیش از این رسم بر این بود که کسانی که در شب های ماه مبارک رمضان به  مقاوله ای می رفتند ، صبح روز عید فطر نیز  در منزل بانی مقاوله جمع می شدند اما تقریبا دو دهه است که صبح روز عید مردم بدون استثنا در حسینیه ی اعظم جمع می شوند . آنان ابتدا در حسینیه می نشینند و با چای و قنادی پذیرایی می شوند . رسم است که هر کسی وارد شود ، باید با همه روبوسی کند . به همین دلیل ، اگرکسی در طول سال با دیگری قهر بوده ، در چنین برنامه ای راه فراری ندارد و روبوسی و آشتی انجام می گیرد. کمتر از دو دهه است که نماز عید نیز در حسینیه برگزار می شود . اولین کسی که نماز عید را در بنار خواند ، ابراهیم ابراهیمی فرزند فتح الله بود . بعد از او آخوندحاج ابراهیم زمانی هرسال این فریضه را انجام می دهد . پس از اتمام نماز عید ، همه ی مردم با هم به منازل افرادی که در فاصله ی عید فطر سال گذشته تا سال جاری یکی از بستگان خود را از دست داده می روند و حدود 10 تا 15 دقیقه می نشینند و چای و شیرینی صرف می کنند و کسی نیز عید را به صاحب آن خانه تبریک نمی گوید ضمن این که کسی فاتحه نیز نمی فرستد . نزدیک به 15 سال است که این برنامه نیز اندک تغییری کرده به گونه ای که تمام افرادی که در سال پیش مصیبت دیده اند ، در مسجد امام سجاد (ع) جمع می شوند و اهالی از همه ی آنان یک جا دیدار می کنند . این رسم ابتدا در روستای زیارت آغاز شد و پس از آن به بنار رسید . در بوشهر به چنین برنامه ای عید تحلو ( عید تلخ) می گویند .

  ی - وقف که به گویش محلی « وخم » گفته می شود بیشتر برای باغات صورت می گیرد به این صورت که شخصی ، درصدی معین از باغ خود را در راه سیدالشهدا وقف می کند و هر سال ، آن بخش از در آمد را در راه امام حسین (ع) برای مصرف روضه یا تعزیه خرج می کند . گاهی می شود که باغدار ، یک نخل را وقف می کند و در هنگام تعزیه یا روضه ، خارک یا رطب یا خرمای آن نخل را به مجلس روضه یا تعزیه می آورد .