سفارش تبلیغ
صبا ویژن

  کشاورزی  23

لاله   بخش  پنجم

برخی از خیارها ممکن است آن قدر بزرگ باشند که کشاورز از ترس چشم خوردن مزرعه ، آن را از چشم رهگذران حفظ کند . او معمولا کنار بوته ی هندوانه ، گودالی حفر می کند و هندوانه ی مورد نظرش را در آن قرار می دهد و رویش را با خار اشتر یا برگ گیاهان دیگر می پوشاند تا به رشد دلخواه برسد و به اصطلاح ، آن را در « چال » می اندازد . این روش ، هندوانه را از تخریب روباه نیز نگه می دارد . تخم چنین هندوانه هایی را برای کاشتن سال آینده نگاه می دارند و به آن « مَجِ تُخم » می گویند . قبل از خوردن هندوانه ، به چند روش با آنان برخورد می کردند . برخی انگشت میانی را جمع می کردند و با برآمدگی پشت آن، چند بار محکم به یک نقطه از هندوانه ضربه می زدند و نقطه ی ضربه خورده را می شکستند و بعد هندوانه را دریک دست گرفته به طوری که نقطه ی شکسته شده رو به بالا باشد و با کف دست دیگر ، آهسته آهسته ضربه هایی پیاپی به بدنه ی هندوانه وارد می آوردند و آن را دو کپه می کردند . این رایج ترین روش در بنار خاصه در مزرعه ی هندوانه بود . برخی نیز با چاقو آن را می شکافتند و آن را قاچ قاچ ( تلیش تلیش ) می کردند یا گوشت کفه های نیم دایره ای را با چاقو و کارد برش می زدند که به آن « قاش کردن » می گفتند و برای برداشتن قاش ، انگشت را پشت آن ها برده و برمی داشتند . برخی هندوانه ها کیفیت مطلوب را نداشتند که معمولا چند دسته بودند . یا کاملا بی مزه بودند که اصطلاحاً در باره ی آن ها می گفتند : « طوم اَو رو نمی ده » یعنی آن قدر بی مزه است که طعم آب رودخانه هم نمی دهد و آب رودخانه از آن بهتر است و یا « سندونی » بودند . سندونی به هندوانه ای گفته می شد که گوشت آن مثل سندان ، سفت بود . دسته ای دیگر نیز « دی مُرده » بودند . دی در گویش دشتستانی به معنی مادر است و به هندوانه ای گفته می شود که قبل از چیدن شدن ، بوته ی آن آسیب ببیند و پژمرده یا خشک شود . تعداد بوته های خیار گرم ، خیلی کمتر از خیال سرد بود . کشاورز تخم های خیار گرم را نیز مثل خیار سرد آماده می کرد و می کاشت . رنگ برگ های لاله ی گرم ، متمایل به زرد بود و اندکی پرز یا کرک نیز داشت . گل آن زرد بود و خیار آن از همان ابتدا قابل استفاده بود . به محصول لاله ی گرم ، « کَرکو » می گفتند . کرکو هر چه تازه تر باشد ، ترد تر و خوش مزه تر است . کم کم تخم می بندد. تخم های ان تا زمانی که نرم و تر هستند ، قابل خوردن است اما به مرور زمان ،  تخم ها سفت می شوند . در هنگامی که کرکو ترد است ، می توان با آن غذایی بسیار خوش مزه به نام « اَو کرکو » درست کرد . نحوه ی تهیه ی خورش کرکو را می توانید در بخش غذاهای محلی بخوانید . کرکو اگر مدت زمانی طولانی بماند و به حداکثر رشد خود برسد ، از سمت ته آن شروع به زرد شدن می کند تا جایی که تمام آن طلایی می شود . در چنین موقعی است که به آن « خیار زرد » می گویند . گوشت خیار زرد ، زرد و نرم و بسیار معطر است و علاوه بر این که به تنهایی آن را مصرف می کنند ، همراه غذاهایی مانند « تلیت » ( ترید دوغ – ترید ماست – ترید کشک ) استفاده می شود . تخم خیار های زردی که بسیار رسیده اند را برداشته ، بدون این که آن را بشویند ، بر می دارند یا با خاکستر مخلوط می کنند و در دستمالی نگه داری می کنند تا سال بعد نیز از آن استفاده شود . برخی از افراد ، هندوانه های خود را با الاغ و قاطر به شهر می بردند و یک جا به دکان داران می فروختند . بعد ها برخی دیگر خود در روستاهایی که نیاز داشتند می بردند و می فروختند و بعد ها با خریداران هماهنگ کرده و با ماشین بار می زدند . وقت چیدن هندوانه صبح است و بعد از ظهر کسی به هندوانه دست نمی زند . کشاورزان معمولا هندوانه هایشان را تا قبل از ظهر آماده ی بارگیری می کردند . لاله در بنار به دلیل شرایط آب و هوایی ، بیش از یک ماه دوام ندارد و تابستان زود هنگام دشتستان ، باعث خشکیدگی آن می شود . قبل از اتمام لاله ، زنان و کودکان به لاله آمده و هندوانه های کوچک و « قُمبو » (آبکی و نرم ) را می شکستند  و تخمه های آن را بیرون آورده ، خشک می کردند و در کیسه می کردند تا برای شب نشینی های دسته جمعی ، بو بدهند و بخورند .

آخرین مرحله ی هر لاله ای ، لاله حل کنون بود . در این مرحله هر کسی می توانست وارد مزرعه شود و هندوانه های باقیمانده یا حتی بوته های هندوانه را برای احشام خود ببرد و معمولا گله داران از این مرحله استفاده کرده و گوسفندان را برای چرا ، به مزرعه ی حل شده می بردند .  





تاریخ : دوشنبه 93/9/24 | 6:39 صبح | نویسنده : بنارانه | نظرات ()
.: Web Themes By Akj :.