مرگ        3

مرگ دست خداست و هر کسی نیز سر نوشتی دارد . مردم همه می گویند که بی حکم خداوند ، برگ از درخت نمی افتد .

نوشته مگر بر سرم دیگر است

زمانه به دست جهان داور است

شاهنامه فردوسی . جلد سوم . صفحه ی 236

در بنار آب شیرین عقیده ای رایج است و آن این که : هرکسی اجلش فرا برسد ،  در واقع چهل  روز قبل از مرگش ، نامش را خط می زنند .  بر اساس فرهنگ دینی و ایرانی ما ، انسان ها پس از مرگ ، زندگی دوباره ای دارند . این نکته نه تنها اصلی از اصول پنجگانه ی دین اسلام است بلکه در بین نیاکان ما قبل از اسلام نیز این عقیده رایج بوده است . استاد فریدون جنیدی در کتاب ارزشمند داستان ایران ، صفحه ی 96  می نویسد :

« ایرانیان باستان در چرخه ی زیست ، مرگ نمی دیدند ، که هر مرگ را سرآغازی برای زندگی دیگر می شناختند ! »

در دشتستان عبارتی به طنز به کار می رود که بعید نیست روزگاری دور و از باستان به معنای سخن یاد شده به کار می رفته است . امروز جمله ی « رفت ورِ بواش » ( نزد پدرش رفت ) معنایی کنایی و طنز به خود گرفته و احتمالا گذشتگان برای کسی که از بین می رفته ، اعتقاد داشته اند که  نابود نشده بلکه نزد پدرش رفته است .

هنگامی که کسی می میرد ، خانواده ی او مردنش را با فریاد شیون زنان که به لیک مشهور است ، به اطلاع دیگران می رسانند . لیک صدای بلند و کشیده ی « ووی » است که در واقع همان  « وای وای » می باشد که حرف الف در آن ،  مثل الف در بسیاری از واژه های دیگر ، به « ی » تبدیل شده . مانند باران ( بارون ) . برازجان ( برازگون ) و ..... به این واژه ، در اوستا ، واییتی ، در پهلوی وات ، در فارسی دری  باد ، در کهگیلویه و نیشابور بای ، درگویش اورامی کردستان  وا ، .... به صورت وای تلفظ می شود . در انگلیسی  ویند ، درفرانسه وان  می گویند . / فریدون جنیدی . آتش پرست . صفحه ی 2 . جزوه بنیاد نیشابور . به نقل از نشریه چیستا ، سال نخست ، شماره 8 فروردین 1361 رویه 951  .  توضیحات بیشتر در باره ی ریشه یابی واژه ها  امید است در آینده در مجموعه ای با نام  «  واژه ها ، کنایه ها و ضرب المثل ها  در بنار آب شیرین » به صورت کتابی مستقل آماده شود      .